Karczma w Jeleśni
Stara Karczma w Jeleśni to jeden z najcenniejszych zabytków architektury drewnianej w Beskidzie Żywieckim. Ta historyczna budowla, będąca jedną z ostatnich oryginalnych karczm w tej części Europy, zachwyca nie tylko swoją architekturą, ale również bogatą historią sięgającą początków XVII wieku. Dziś łączy w sobie funkcję zabytku i działającej restauracji, gdzie można skosztować tradycyjnych dań i poczuć atmosferę dawnych czasów.
Historia obiektu
Początki karczmy sięgają 1608 roku, kiedy to Mikołaj Komorowski założył w Jeleśni folwark. Obecny budynek pochodzi z 1774 roku, choć niektóre źródła sugerują, że jego fragmenty mogą być jeszcze starsze. W XVIII wieku karczma należała do rodziny Habsburgów żywieckich, służąc początkowo jako zajazd myśliwski. Pod koniec XIX wieku, za czasów habsburskich, wprowadzono tu menu wzorowane na wiedeńskich restauracjach.
W XIX wieku obiekt przeszedł gruntowną renowację, podczas której dobudowano charakterystyczny ganek frontowy. Szczególnie ciekawym elementem są oryginalne tragarze z krakowskich sukiennic z 1774 roku, które zostały tu przeniesione na wniosek krakowskiego kustosza.
Architektura i wnętrza
Karczma reprezentuje tradycyjny typ polskiej karczmy o konstrukcji zrębowej. Budynek wzniesiono na planie litery „L”, a jego bryłę wieńczy charakterystyczny łamany dach polski kryty gontem. Wnętrze zachowało historyczny układ z podziałem na sale, z których główna może pomieścić około 100 osób.
W głównej sali znajduje się tzw. „stolica” – tradycyjne miejsce przeznaczone dla góralskiej kapeli. Wnętrza zachowały swój autentyczny charakter z drewnianymi stropami i podłogami. Jedynie w sieni znajduje się oryginalny bruk, a w dawnej wozowni – kamienne płyty.
Współczesne funkcjonowanie
Dziś Stara Karczma łączy funkcję zabytku z działającą restauracją serwującą dania kuchni regionalnej. Menu obejmuje zarówno tradycyjne potrawy góralskie, jak i dania mięsne oraz opcje dla wegetarian.
Informacje praktyczne: – Adres: Rynek 12, 34-340 Jeleśnia – Godziny otwarcia: codziennie 12:00-20:00 – Rezerwacje: tel. 33 863 60 13 lub 664 453 967 – Dostępne sale: główna (100 osób), jadalnia (30 osób), sala myśliwska (kameralna) – Parking: bezpłatny przy obiekcie – Płatność: gotówka i karty płatnicze
Dojazd i dostępność
Karczma znajduje się w centrum Jeleśni, przy głównej drodze prowadzącej do przejścia granicznego w Korbielowie. Do miejscowości można dotrzeć samochodem lub busem z Żywca. Dla bardziej romantycznych podróżników istnieje możliwość dojazdu pociągiem na trasie Żywiec-Sucha Beskidzka, choć połączenia są rzadkie.
Atrakcje i wydarzenia
W karczmie regularnie organizowane są wieczory z muzyką góralską, które pozwalają poczuć autentyczny klimat regionu. Obiekt jest również popularnym miejscem organizacji przyjęć okolicznościowych, w tym tradycyjnych góralskich wesel.
Podsumowanie
Stara Karczma w Jeleśni to nie tylko zabytek architektury, ale przede wszystkim żywe świadectwo historii i kultury Beskidu Żywieckiego. Jej mury pamiętają czasy zbójników, wędrujących kupców i habsburskich myśliwych. Dziś, zachowując swój historyczny charakter, nadal służy podróżnym i mieszkańcom, będąc jednym z najważniejszych punktów na kulturalnej mapie regionu.