Fortyfikacje z 1939 roku

Żywiecczyzna skrywa niezwykłe świadectwo historii – system fortyfikacji obronnych z 1939 roku. Te imponujące budowle militarne, rozmieszczone w strategicznych punktach regionu, stanowią dziś nie tylko atrakcję turystyczną, ale przede wszystkim są świadectwem heroicznej obrony południowych granic Polski w pierwszych dniach II wojny światowej.

Fortyfikacje Węgierskiej Górki

Głównym punktem systemu obronnego jest kompleks schronów w Węgierskiej Górce, znany jako „Westerplatte Południa”. Wiosną 1939 roku, w obliczu rosnącego zagrożenia ze strony III Rzeszy, polski sztab wojskowy podjął decyzję o budowie systemu umocnień w tym rejonie. Naturalne zwężenie doliny Soły stwarzało idealne warunki do stworzenia linii obronnej.

Schron „Wędrowiec”

Najlepiej zachowanym i udostępnionym do zwiedzania jest schron „Wędrowiec”. Ten ciężki schron bojowy wyposażony był w działko przeciwpancerne i trzy ciężkie karabiny maszynowe. Obecnie mieści się w nim muzeum prezentujące historię walk w tym rejonie.

Muzeum w schronie „Wędrowiec” można zwiedzać codziennie w sezonie letnim. Bilet wstępu kosztuje 15 zł (normalny) i 10 zł (ulgowy). Na miejscu znajduje się bezpłatny parking oraz ławki dla turystów.

Pozostałe schrony

W skład kompleksu wchodzą również forty „Waligóra”, „Włóczęga”, „Wąwóz” i „Wyrwidąb”. Szczególnie imponujący jest schron „Waligóra” – tradytor artyleryjski wyposażony w dwie armaty polowe i ciężki karabin maszynowy. Forty te tworzyły spójny system obronny, który we wrześniu 1939 roku skutecznie powstrzymywał niemiecką 7 Dywizję Piechoty.

Fortyfikacje w Krzyżowej i Przyborowie

Drugi ważny punkt systemu obronnego znajduje się w rejonie Krzyżowej i Przyborowa. Z planowanych dziesięciu schronów ukończono pięć. Forty „Szyling”, „Kustroń” i „Boruta” w Krzyżowej stanowiły istotny element obrony doliny rzeki Koszarawa i potoku Krzyżówka.

Szlak fortyfikacji

Obecnie forty połączone są szlakiem turystycznym, który umożliwia poznanie całego systemu obronnego. Trasa prowadzi przez malownicze tereny Beskidu Żywieckiego, łącząc walory historyczne z przyrodniczymi.

Najlepszy dostęp do fortyfikacji zapewnia czerwony szlak PTTK. Do Węgierskiej Górki można dojechać pociągiem lub autobusem z Żywca. Zwiedzanie całego kompleksu zajmuje około 4-5 godzin.

Podsumowanie

Fortyfikacje Żywiecczyzny to wyjątkowy przykład polskiej myśli obronnej z okresu międzywojennego. Dziś, po ponad 80 latach od ich powstania, stanowią nie tylko cenną lekcję historii, ale również fascynującą atrakcję turystyczną. Zachowane schrony, uzupełnione o ekspozycje muzealne i tablice informacyjne, pozwalają zrozumieć dramatyczne wydarzenia września 1939 roku i oddać hołd bohaterskim obrońcom tych ziem.